Çarkıfelek meyvesi besleyici bir tropikal meyvedir.
Özellikle sağlıklı beslenmek isteyenler arasında popülerlik kazanıyor. Çarkıfelek
meyvesi Zengin bir antioksidan kaynağıdır.
Küçük boyutuna rağmen, zengin bir antioksidan kaynağıdır ve
sağlığınıza faydalı olabilecek çeşitli vitaminler ve bitki bileşikleri içerir.
Çarkıfelek meyvesi nedir?
Bu tropikal meyve aslında botanikçilere göre bir çeşit dut
olarak kabul edilir. Bir çeşit çarkıfelek çiçeği olan Passiflora’nın
meyvesidir. Dışı sert ve kabuklu, içi sulu ve tohum dolu bir meyvedir.
Boyut ve
renk olarak değişebilen birkaç çeşidi vardır. En yaygın kullanılanlar mor ve
sarı çeşitleridir.
Passiflora edulis: Mor kabuklu ve nispeten küçüktür,
yuvarlak veya oval şekillidir.
Passiflora flavicarpa: Genellikle mor çeşidinden biraz daha
büyüktür ve sarı kabuklu yuvarlak veya oval şekillidir.
Tropik bir meyve olmasına rağmen, bazı alt-tropik iklimlerde
de hayatta kalabilir. Bundan dolayı, dünyanın her yerinde yetiştirilmekte ve
Güney ve Kuzey Amerika, Asya, Avrupa ve Avustralya’da bulunabilmektedir.
Besin içeriği
Çarkıfelek meyvesi iyi bir besin kaynağıdır, özellikle lif,
C vitamini ve A vitamini ile doludur. Yaklaşık 18 gramlık tek bir mor
çarkıfelek meyvesi aşağıdaki besin değerlerine sahiptir:
Kalori: 17
Lif: 2 gram
C Vitamini: Günlük ihtiyacın % 9’u
A vitamini: Günlük ihtiyacın % 8’i
Demir: Günlük ihtiyacın % 2’si
Potasyum: Günlük ihtiyacın % 2’si
Çok tehlikeli gibi görünmeyebilir, ancak sadece tek bir
küçük boy çarkıfelek meyvesi 17 kaloridir. Aynı zamanda karotenoidler ve
polifenoller dahil olmak üzere yararlı bitki bileşikleri açısından da
zengindir.
Çarkıfelek meyvesi, muz, liçi, mango, papaya ve ananas dahil
olmak üzere birçok tropikal meyveye kıyasla polifenoller bakımından daha zengindir.
Ayrıca, çarkıfelek meyvesi az miktarda
demir içerir. Vücudunuz genellikle demiri bitkilerden çok iyi ememez. Bununla
birlikte, çarkıfelek meyvesindeki demir, demirin emilimini artırdığı bilinen C
vitamini ile beraber bulunduğundan, emilim kolaylaşır.
Sağlığa faydaları
Zengin bir antioksidan kaynağıdır.
Antioksidanlar vücudunuzu serbest radikallere karşı korur.
Serbest radikaller, çok sayıda olduğunda hücrelerinize zarar verebilen dengesiz
moleküllerdir. Çarkıfelek meyvesi yüksek miktarda antioksidan içerir.
Özellikle, zengin bir C vitamini, beta-karoten ve polifenol kaynağıdır.
Polifenoller, bir dizi antioksidan ve antienflamatuvar
etkiye sahip olan bitki bileşikleridir. Bu, kronik inflamasyona ve kalp
hastalığı ve kanser gibi hastalıklara karşı koruma sağlayabileceği anlamına
gelir. C vitamini, besinlerden almanız gereken önemli bir antioksidandır.
Sağlıklı bir bağışıklık sistemini ve sağlıklı yaşlanmayı desteklemeye yardımcı
olur.
Beta-karoten de önemli bir antioksidandır. Vücudunuzda,
görme yeteneğini korumak için gerekli olan A vitamini haline dönüştürülür.
Bitkisel gıdalardan alınan yeterli beta-karoten, kanser riskini düşürme ile
ilişkilendirilmiştir. Özellikle prostat, kolon, mide ve meme kanseri için
geçerlidir.
İyi bir lif kaynağıdır
18 gramlık bir çarkıfelek meyvesi 2 gram lif içerir ve
bunların çoğu çözünür liftir. Bu küçük bir meyve için oldukça büyük bir
miktardır. Bağırsak sağlığınızı korumak ve kabızlığı önlemek için lif
önemlidir, ancak çoğu insan yeterince lif tüketmez. Çözünür lifler,
yiyeceklerin sindirimini yavaşlatmaya yardımcı olur, bu da ani kan şekeri
dalgalanmalarını önleyebilir. Lif içeriği yüksek olan beslenme düzeni, kalp
hastalığı, diyabet ve obezite gibi hastalıkların riskini düşürmeye yardımcı
olur.
Enflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
Çarkıfelek meyvesi kabuklarının yüksek antioksidan içeriği,
bir takviye olarak alındığında güçlü antienflamatuvar etkiler sağlayabilir. Bir
küçük çalışmada mor çarkıfelek meyvesi kabuğunun takviyesinin astım semptomları
üzerindeki etkileri 4 hafta boyunca araştırıldı. Takviye alan grup, hırıltı,
öksürük ve nefes darlığında bir düşüş yaşadı. Ancak, bu çok küçük bir
çalışmadır bu nedenle bu tedavinin, astım hastaları için yararlı olup
olmadığını belirlemeden önce daha fazla araştırma gereklidir.
Diğer araştırmalar, diz osteoartriti olan kişilerde mor çarkıfelek
meyvesi kabuğunun takviye olarak alınmasının eklem ağrısı ve eklem fonksiyonu
üzerindeki etkilerini incelemiştir. Araştırmacılar, takviye alan kişilerin
eklemlerinde daha az ağrı ve sertlik bildirdiklerini keşfetmiştir. Genel olarak
antioksidanların, osteoartritte inflamasyon ve ağrı üzerine etkileri hala
belirsizdir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çarkıfelek meyvesi ile ilgili bireysel endişeler:
Çarkıfelek meyvesi çoğu insan için mükemmeldir, ancak az
sayıda insanda alerji meydana gelebilir.
Lateks alerjisi olanlar, çarkıfelek meyvesi alerjisi riski
taşırlar. Bunun nedeni, meyve içindeki bazı bitki proteinlerinin, bazı
insanlarda alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilen lateks proteinlerine benzer
bir yapıya sahip olmalarıdır.
Mor çarkıfelek meyvesi kabuğu da siyanojenik glikozitler
olarak adlandırılan kimyasallar içerebilir. Bunlar büyük miktarlarda,
potansiyel olarak zehirlidir. Meyvenin sert dış kabuğu genellikle yenilebilir
olarak kabul edilmez.
Çarkıfelek meyvesi nasıl yenir?
Bu tropikal meyveyi yiyebilmek için ve sulu meyveyi ve
tohumlarını açığa çıkarmak için kabuğunu açmanız gerekir. Açık olduğunda,
çarkıfelek meyvelerinin tohumları yenilebilir, renkli meyveyi de suyuyla
birlikte yiyebilirsiniz. Kabuğu meyveden ayıran beyaz bölge de yenilebilir, ama
çoğu insan çok acı olduğu için tercih etmez. Çarkıfelek çok yönlü bir meyvedir
ve çeşitli şekillerde kullanılabilir. Çarkıfelek meyvesini kullanmanın en
popüler yollarından bazıları şunlardır:
İçecek olarak
Meyve suyu olarak kullanmak için meyvenin
içindekileri tamamen çıkarabilir ve parçalayıcıdan geçirebilirsiniz. Bu şekilde
diğer meyve suları ile karıştırabilir, kokteyllere ekleyebilir veya tek başına
da içebilirsiniz.
Tatlılarda: Genellikle cheesecake veya muhallebilerde, tatlılar
üstüne bir sos olarak hazırlanır ya da içine sonradan tat vermek için
eklenebilir.
Salatalarda: Salatalara gevrek bir doku ve tatlı lezzet
katmak için kullanılabilir.
Yoğurtlarda: Lezzetli bir atıştırmalık yapmak için yoğurtla
karıştırabilirsiniz.
